“İçi ormanla kaplı göl” demek olan longoz, adı üstünde, “su basar ormanı” anlamına gelmektedir. Daha geniş bir ifadeyle yılın belli aylarında ya da yıl boyunca taban suyunun yükselmesine bağlı olarak bataklıklarda ve göllerde oluşan orman anlamına da gelir. Genellikle kumullar nedeniyle yol bulamayan derelerin bataklık bir alanda son bulmasıyla oluşan bu subasar ormanlar dünya üzerinde pek çok olmasına rağmen pek azı “longoz” tanımını hak ederler.
Sakarya ilimizin Karasu ve Kaynarca ilçelerinin sınırları içinde bulunan Acarlar Longozu işte bu tanımı dünya üzerinde layıkıyla hak eden çok az longozun en önemlilerinden biri, belki de birincisidir. Acarlar Gölü subasar ormanı, sadece dünyada ender rastlanan bir oluşum değil, ev sahipliği yaptığı nadir su bitkileri ve kuş türleri bakımından da doğaseverler için bulunmaz bir vaha gibidir.
1998 yılında Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun aldığı kararla 1. derecede “Doğal Sit Alanı” olarak koruma altına alınan Acarlar Longozu, kaplamış olduğu alan bakımından Türkiye’nin en büyük, Dünya’nın ise ikinci büyük subasar ormanıdır. Sakarya'nın kuzeyinde Karasu ve Kaynarca ilçeleri arasında yer alan göl genişliği 250 – 1500 m , uzunluğu 12 km . dir. Oluşumu açısından tipik bir kıyı set gölüdür. Karadeniz’le arasında 20 – 25 m . yüksekliğinde kumullar, güneyinde ortalama 100 m . yüksekliğinde alçak tepelerle sınırlanır. Kuzeyindeki Karadeniz’e 2, Doğusundaki Sakarya nehrine 6 km . uzaklıkta yer alır. Kışın biriken fazla suları Sakarya nehrine dökülür.
Ülkemizde nadir bulunan subasar orman ekosistemlerinden birini oluşturan Acarlar Longozu yaz ve kış gezilip görülebilecek bir piknik alanı olması bakımından da elverişli bir yapıya sahiptir. Çevresinde Karasu'ya ait 5 köy; Denizköy, Karamüezzinler, Üçoluk, Taşlıgeçit, Camitepe, Kaynarca'ya ait 3 köy; Turnalı, Büyükyanık, Birlik köyleri bulunur.
Gölde bir kısmı endemik olan pek çok bitki ve hayvan türleri yaşmaktadır. Özellikle de göçmen kuşların üreme ve kışlama alanıdır. Orman alanında dişbudak, kızılağaç, kayın, karaağaç türleri yaygındır. Göl çevresinde yetişen ve Kaynarca köylüleri tarafından ticareti yapılan “göl soğanı” adlı bitkinin çocuk felci tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir.
Longozun Karasu kısmında yürüyüş yolu, restoran, sandal, deniz bisikleti, piknik ve park alanı gibi düzenlemeler yapılarak bölge Eko-turizme kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Öte yandan bu bulunmaz tabiat harikası göl her yerde olduğu gibi çevresel faktörlerin etkisi altında kalmaktan kurtulamamıştır. Longoz çevresinde yer alan 8 köyün atık suları zaman zaman göle karışabilmekte, tarımsal faaliyetler nedeniyle aşırı gübre ve ilaç kullanımı göle kimyasal maddelerin girişini ne yazık ki artırmaktadır.
Bölgedeki köylülerin tarım yapmak amacıyla Longoz’un kıyılarından tarla elde etmeye çalışmalarıysa başka bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Ağaç kesimi giderek yaygınlaşmakta, aşırı avlanmanın önüne geçilememekte ya da geçilmemektedir. Longozun hayatiyetinin devamı için bu ve benzeri sorunlara vakit geçirilmeden çözümler üretilmeli ve hemen hayata geçirilmelidir. Aksi takdirde bu değerli hazine de daha önce kaybedilmiş olunan nice güzellikler gibi yok olmaya adaydır.
İki büyük metropolün arasında bulunan Acarlar Longozu İstanbul’a 200, Ankara’ya 290, Sakarya merkeze 60 km . dir. Bölgeye en kolay Sakarya’nın Karasu ilçesinin İhsaniye-Denizköy üzerinden ulaşılır. Yeni yolların yapılması ulaşımı kolaylaştırmıştır. Sakarya ilinin Karadeniz kıyısındaki bu şirin ilçesine ulaşmak için Adapazarı’ndan Karasu karayolunu takip etmek yeterlidir. Özel araçla gelmeyecek olanlar için Adapazarı’ndaki “Kuzey, Terminalden” kalkan minibüsler vasıtasıyla bölgeye ulaşmak mümkündür.
DERLEME
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder